Tham gia Đoàn giám sát có lãnh đạo các Ban của HĐND tỉnh, đại biểu HĐND tỉnh ứng cử trên địa bàn huyện; lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh; lãnh đạo UBND, các phòng, ban, đơn vị và UBND các xã của huyện Ia H^'Drai.

Theo báo cáo của UBND huyện Ia H^'Drai: Đến nay, trên địa bàn huyện có 15 HTX, tổng vốn đăng ký kinh doanh 93,205 tỷ đồng; tổng số thành viên 148 người, trong đó có 51 thành viên là người đồng bào các dân tộc thiểu số (chiếm 34,45%). Ngành nghề chính của các HTX thuộc lĩnh vực nông, lâm nghiệp. Các HTX trên địa bàn huyện thành lập từ 01 đến 02 năm. Hiện tại, huyện không có HTX dừng hoạt động. Ngoài ra, trên địa bàn huyện còn có 04 Tổ hợp tác tại 02 xã với quy mô sản xuất tương đối nhỏ; lĩnh vực hoạt động chủ yếu trong chăn nuôi bò sinh sản, heo rừng lai; tạo thu nhập bình quân cho các thành viên khoảng 20 triệu/năm.

Tuy vậy, phần lớn các HTX chưa phát sinh doanh thu, chưa có sản phẩm đầu ra ổn định, chưa có trụ sở làm việc. Quy mô HTX còn nhỏ, thiếu vốn kinh doanh, chưa có sự gắn kết trong hoạt động sản xuất, kinh doanh để tạo thành chuỗi liên kết trong sản xuất hàng hóa. Các HTX chưa tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước về tín dụng, đất đai. Một số hợp tác xã chưa thực hiện hạch toán báo cáo thuế theo quy định. Trình độ, năng lực và chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ quản lý còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm; chưa năng động, sáng tạo trong công tác quản lý, điều hành.

Tại buổi làm việc, thông qua giám sát thực tế tại các HTX, các thành viên Đoàn giám sát đã phản ảnh, làm rõ thêm những kết quả đạt được, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012 trên địa bàn huyện trong thời gian qua.

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Thế Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh cho rằng huyện đã quan tâm đến công tác phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; các hợp tác xã trên địa bàn huyện được thành lập, đăng ký tuân thủ quy trình quy định... Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, vận động chưa đạt được kết quả cao; chưa có sức lan tỏa; công tác kiểm tra, hướng dẫn sau khi cấp giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã chưa thường xuyên. Sự liên kết, kết nối giữa các hợp tác xã chưa cao nên chưa có sự chia sẻ kinh nghiệm về tổ chức, quản lý và hoạt động sản xuất, kinh doanh để cùng nhau tìm kiếm cơ hội hợp tác, thị trường tiêu thụ, nâng cao doanh thu, lợi nhuận. Các hợp tác xã hiện nay chỉ mới ở giai đoạn đầu của hợp tác xã kiểu mới theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Cơ cấu tổ chức quản lý hợp tác còn mang tính hình thức; nguồn vốn nội tại còn thấp, sản xuất gặp nhiều khó khăn; còn hạn chế trong quản trị, năng lực tổ chức quản lý điều hành; đầu tư khoa học và công nghệ trong sản xuất còn thấp; đa số các HTX chưa có phương án sản xuất, kinh doanh hiệu quả...

Qua đó, đồng chí đề nghị huyện Ia H^'Drai căn cứ kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế đã được làm rõ để khi xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) "về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoan mới" cho sát thực tế, đi vào những công việc, những nhiệm vụ cụ thể để xây dựng các HTX thực chất. Quan tâm hỗ trợ cho các HTX về đất đai, đất xây dựng trụ sở, về chính sách tín dụng (như: thủ tục vay, thế chấp...) và một số hỗ trợ khác như để HTX tham gia các chương trình xây dựng nông thôn mới.

Tổ chức tập huấn, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn cụ thể việc thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành cho các HTX. Tổ chức đánh giá, nghiên cứu, khảo sát, bố trí nguồn lực hỗ trợ cho việc xây dựng và nhân rộng mô hình các HTX điển hình tiên tiến; lựa chọn một số HTX có quy mô phù hợp để hỗ trợ xây dựng mô hình liên kết chuỗi với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm; trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các HTX trên địa bàn huyện, tỉnh.

- Chỉ đạo các phòng ban chuyên môn thường xuyên kiểm tra, đánh giá hiện trạng các HTX để có biện pháp hỗ trợ kịp thời, định hướng và tạo điều kiện cho HTX lựa chọn và phát huy thế mạnh của mình trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh; khắc phục tính hình thức. Đồng thời, quan tâm, tổ chức kết nối với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để tạo đầu ra cho các sản phẩm của HTX, chú trọng đến giới thiệu sản phẩm đến các hộ kinh doanh, chợ...

Đối với các kiến nghị có liên quan, Đoàn giám sát ghi nhận, tổng hợp, tiếp tục làm việc với UBND tỉnh, các sở, ngành để có giải pháp tháo gỡ khó khăn nhằm tạo động lực thúc đẩy phát triển HTX trên địa bàn huyện nói riêng và tỉnh nói chung.